Προσαρμογή στον παιδικό μας σταθμό - το μοντέλο του Βερολίνου

Το μοντέλο προσαρμογής στον βρεφονηπιακό μας σταθμό.

Και εφτασαν οι μερες που όλο και περισσότεροι γονεις αποφασίζουν να ενταξουν τα παιδιά τους στα βρεφικά ή στα νηπιακά τμήματα στα Πρωτοβαδίσματα.

Οι εγγραφές και οι προσαρμογές μας εχουν ήδη ξεκινήσει , ετσι αποφασισα σήμερα να γράψω για ένα θεμα που απασχολεί παρα πολύ τους γονείς αυτή την περίοδο. Πως θα επιτύχουν μια ομαλή και σταδιακή προσαρμογή στον παιδικό σταθμό.

Εχοντας δουλέψει με διαφορα παιδαγωγικά μοντέλα προσαρμογής σε όλα αυτα τα χρόνια που ασχολουμαστε με τα παιδιά η Αλεξάνδρα κι εγώ, καταλλήξαμε στο μοντελο ποροσαρμογής που μας ταιριάζει περισσότερο και που θεωρούμε πολύ αποτελεσματικό και που εφαρμόζεται με μεγαλη επιτυχία στις χώρες της βόρειας ευρώπης, ονομάζεται  "μοντέλο προσαρμογής του Βερολίνου".

Το μοντέλο προσαρογής στον βρεφικό και τον παιδικό σταθμό Πρωτοβαδίσματα περιλΈγκαιρη ενημέρωση των γονέων ότι η συμμετοχή τους είναι απαραίτητη και επιθυμητή. Άμβλυνση τυχόν άγχους αποχωρισμού των γονέων με την επισήμανση ότι αυτοί θα παραμείνουν τα κύρια πρόσωπα αναφοράς για το παιδαμβάνει 5 στάδια. 

1. Μια τριήμερη πρώτη φάση προσαρμογής, κατά την οποία το παιδί συνοδεύεται απο το γονιό. Ο γονιός παραμένει καθ όλη τη διάρκεια της φάσης αυτής μαζί με το παιδί μέσα στο χώρο παιχνιδιού. Την προσαρμογή δεν μπορεί να την κάνει και όποιο άλλο πρόσωπο βρίσκεται κοντά στο παιδί,γιατι  έτσι θα χανόταν  η ευκαιρία να γνωριστούν οι γονείς με τη νηπιαγωγό
   
   2. Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους οι γονείς δέχονται απο τη νηπιαγωγό υποδείξεις για τη συμπεριφορά τους ενώ ταυτόχρονα γίνεται προσπάθεια να αμβλυνθούν οι επιφυλάξεις τους και να χτιστει σχέση εμπιστοσύνης της νηπιαγωγού προς το παιδί. Οι γονείς θα πρέπει στο δωμάτιο του παιχνιδιού να συμπεριφέρονται παθητικά, να μην πιέζουν το παιδί να απομακρυνθεί απο αυτούς και να το δέχονται πάντα όταν ζητάει την αγκαλιά τους. Το παιδί θα αρχίσει να εξερευνα το νέο περιβάλλον από μόνο του, όταν είναι έτοιμο. Πιθανόν θα θα θελήσει συχνά να επιβεβαιώσει με το βλέμμα του, ότι τυγχάνει της προσοχής του γονέα του και ίσως να αναζητήσει το ασφαλές λιμάνι. Δουλειά του γονέα είναι να παίξει ακριβώς αυτό το ρόλο του λιμανιού. Για το λόγο αυτό δεν θα πρέπει ούτε να ψυχαγωγεί το παιδί του ούτε να παίζει μαζί του, αλλά ούτε και να διαβάζει ή να παίζει με τα άλλα παιδιά. Εάν το κάνει αυτό θα απομακρύνει την προσοχή του από το παιδί του και το πιο πιθανό είναι να το εκνευρίσει και να το οδηγήσει στο να βρει τρόπους, για να κερδίσει ξανά την προσοχή του γονιού του, αντί να ασχολείται με το νέο περιβάλλον και τη νηπιαγωγό. Το συναίσθημα ότι έχει το παιδί συνεχως την προσοχή του γονιού του διευκολύνει την προσαρμογή και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια καλή αρχή. Η νηπιαγωγός προσπαθεί στο διάστημα αυτό χωρίς να πιέζει να έρθει σε επαφή με το παιδί, προσφέροντας του παιχνίδια ή συμμετέχοντας στο παιχνίδι του. Παρατηρεί με προσοχή την αλληλεπίδραση γονιού-παιδιού και αναζητά τα στοιχεία που θα καθορίσουν μια σύντομη ή εκτεταμάνενη προσαρμογή. 
   
   
   
   
   
   
   3.Μια προσωρινή απόφαση για τη διάρκεια της προσαρμογής την τέταρτη μέρα. Την τέταρτη μέρα (αν πρόκειται για Δευτέρα τότε την πέμπτη μέρα) γίνεται η πρώτη απόπειρα αποχωρισμού. Μερικά λεπτά μετά την άφιξη στο χώρο του παιχνιδιού ο γονιός αποχαιρετά το παιδί και εγκαταλείπει το δωμάτιο, ακόμα κι αν το παιδί διαμαρτύρεται, παρεμένει όμως δίπλα στην πόρτα. Εάν το παιδί αντιδρά στην αποχώρηση του γονιού με αδιαφορία, συνεχίζει να εξερευνά το περιβάλλον του με ενδιαφέρον και ανταποκρίνεται όταν του απευθύνονται, τότε μπορεί ο πρώτος αποχωρισμός να διαρκέσει μέχρι το πολύ 30 λεπτά. Αυτό συμβαίνει ακόμα κι αν το παιδί κλαίει μεν, αλλά η νηπιαγωγός μπορεί να το καθησυχάσει αμέσως και για διάρκεια. Εάν το παιδί δείχνει εξαντλημένο, για παράδειγμα αποσύρεται προς το μέρος που καθόταν ο γονιός, θα πρέπει η απόπειρα αποχωρισμού να τερματιστεί για τη μέρα αυτή. Εάν το παιδί φαίνεται μετά τον αποχωρισμό του γονιού ενοχλημένο (έντονη στάση του σώματος, εμφανής απάθεια) ή δεν είναι δυνατό να καθησυχαστεί απο την νηπιαγωγό μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, επιστρέφει ο γονιός μετά απο 2-3 λεπτά στο δωμάτιο παιχνιδιού. Αυτό συμβαίνει ακόμα κι αν το παιδί δείχνει αυτά τα σημάδια αρκετή ώρα αφού αποχώρησε ο γονιός. Η νηπιαγωγός παρατηρεί κατά την διάρκεια του αποχωρισμού και την επιστροφής του γονιού τη συμπεριφορά του παιδιού απέναντι σε αυτόν, προκειμένου να διαπιστώσει αν πραγματικά χρειάζεται το παιδί το γονιό του για 6 μέρες. Συχνή επαφή με τα μάτια, ανοιχτή και στενή προσέγγιση του παιδιού μέχρι και σωματική επαφή κατά τις πρώτες τρεις μέρες και κατά την επιστροφή του γονιού μετά την πρώτη απόπειρα αποχωρισμού είναι τα σημάδια μιας προσαρμογής που μπορεί να κρατήσει 2 με 3 εβδομάδες. Σαφείς προσπάθειες του παιδιού να ανταποκριθεί μόνο τους σε στρεσογόνες καταστάσεις, αδιαφορία ή ακόμα και αντίσταση σε απόπειρα παρηγόρησης, ελάχιστες επαφές με το βλέμμα και τυχαία μόνο σωματική επαφή είναι στοιχεία που συνηγορούν υπέρ μιας σύντομης προσαρμογής. Στην περίπτωση αυτή μια παρατεταμένη προσαρμογή βλάπτει παρά ωφελεί.
   
   
   
    
   
   
    4. Μια φάση σταθεροποίησης ξεκινά την τέταρτη μέρα ή την πέμπτη (αν πρόκειται για Δευτέρα) κατά την οποία η νηπιαγωγός παρουσία των γονιών αναλαμβάνει τη φροντίδα του παιδιού (τάισμα, άλλαγμα) και παίζει μαζί του. Οι γονείς αφήνουν χώρο στη νηπιαγωγό να αντιδρά πρώτη στα σημάδια του παιδιού, βοηθούν ωστόσο, εάν το παιδί δεν την αποδέχεται ακόμα. Παρατηρώντας τις αντιδράσεις του παιδιού μεγαλώνει σταδιακά το χρονικό διάστημα για τα παιδιά που έχει επιλεγεί η σύντομη προσαρμογή κατά το οποίο το παιδί μένει μόνο του με τη νηπιαγωγό, οι γονείς παραμένουν ωστόσο αν είναι δυνατό μέσα στον παιδικό για την περίπτωση που εμφανιστεί ανάγκη. Με τη βοήθεια της νηπιαγωγού αναπτύσσουν οι γονείς έναν συγκεκριμένο τρόπο αποχωρισμού απο το παιδί, ο οποίος στο εξής θα εφαρμόζεται σε κάθε αποχωρισμό. Εάν το παιδί δεν δέχεται τον αποχωρισμό και κατά τη διάρκεια της απουσίας των γονιών δεν μπορεί η νηπιαγωγός να το καθησυχάσει για σταθερά μεγάλο χρονικό διάστημα – εάν δλδ το παιδί χρειάζεται μεγαλύτερη διάρκεια προσαρμογής – οι απόπειρες αποχωρισμου θα πρέπει να επαναληφθούν μετά απο 1 εβδομάδα.
   
   
   
   5. Μια καταληκτική φάση, στην οποία οι γονείς δεν βρίσκονται πια μαζί με το παιδί στον παιδικό σταθμό, αλλά είναι σε κάθε περίπτωση διαθέσιμοι, εάν προκύψουν καταστάσεις, όπου το παιδί δεν μπορεί να παρηγορηθεί. Η προσαρμογη του παιδιού έχει ολοκληρωθεί, όταν η νηπιαγωγός μπορεί να χρησιμεύει ως βάση ασφαλείας και όταν το παιδί αφήνεται να παρηγορηθεί απο αυτή. Ακόμα και σε αυτή τη φάση μπορεί το παιδί να διαμαρτύρεται όταν φέυγουν οι γονείς του. Αποφασιστικό κριτήριο είναι εδώ εάν η νηπιαγωγός μπορεί να το ανακουφίσει σύντομα και με διάρκεια και αν το παιδί μετά απο λίγο στρέφεται με ενδιαφέρον και καλή διάθεση στις δραστηριότητες που του προσφέρονται.

Σε γενικές γραμμές η προσαρμογή του παιδιού απαιτεί μεγάλη ευελιξία. Συχνά παρατηρείται για παράδειγμα, ότι τα παιδιά τον πρώτο καιρό της παραμονής τους στον παιδικό είναι πολύ κουρασμένα. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό τον πρώτο καιρό τα παιδιά να επισκέπτονται τον παιδικό για λίγες μόνο ώρες".

Καλή αρχή σε όλους τους γονείς που "πρωτοβαδίζουν" μαζί με τα παιδιά τους στον παιδικό και βρεφικό σταθμό μας!

Ειμαστε παντα κοντα σας να σας βοηθάμε και να σας κατευθύνουμε για μια ομαλή προσαρμογή στο σχολικό περιβαλλον, με την πειρα μας , τις συμβουλες μας και την διαρκή παρουσία μας.

φιλικά,

Αλεξανδρα Παπαδοπουλου -βρεφοκόμος

Μαρία Παπαδοπουλου - Νηπιαγωγός