Πρωτοβαδισματα

Μιας που αναφερθήκαμε σε μια από τις πιο αγαπημένες μου  εικονογράφους παιδικών βιβλίων την Gerda Muller,  ένα από τα βιβλία της που έχουν μεταφραστεί στην γλώσσα μας  και κρίνω πως είναι ιδανικό για 3-6 ,  είναι το «στο λαχανόκηπο με τον παππού και την γιαγιά» από τις εκδόσεις καλειδοσκόπιο. Η Σοφία είναι παιδί της πόλης,  περνά όμως όλες τις διακοπές της στην εξοχή, στον παππού και στη γιαγιά,  που έχουν έναν υπέροχο λαχανόκηπο με όλων των ειδών τα λαχανικά.  Φέτος, μάλιστα, ο παπ πούς θα της δώσει εργαλεία στο μπόι της για να φυτέψει τα δικά της φυτά.  Σιγά σιγά, η Σοφία θα μάθει όλα τα μυστικά της κηπουρικής και θ' ανακαλύψει τη χαρά  να βλέπεις τα φυτά σου να μεγαλώνουν,  να προστατεύεις τα χρήσιμα ζωύφια του κήπου και, βέβαια, να απολαμβάνεις τους κόπους σου στο πιάτο! Επιστρέφοντας από την εξοχή, η Σοφία αποφασίζει να κάνει την κηπουρό και... στο μπαλκόνι της.  Ένας μικρός λαχανόκη...

Για την μερα της γυναικας...Γυναίκες παιδαγωγοί  Σκέφτομαι πως ακόμα και στην παιδαγωγική , η σημασία της συμβολής των γυναικών χρειάζεται να αναδειχτεί  και να αναγνωριστεί η αξία και το έργο τους,  το οποίο αποτελεί μεγάλη προσφορά στην ανθρωπότητα και από παιδαγωγική  και από φεμινιστική σκοπιά . Παρατηρω το παράδοξο ότι ενώ η διαπαιδαγώγηση των παιδιών της προσχολικής  ηλικίας αποτελούσε πάντα γυναικεία υπόθεση , οι παιδαγωγοί που έμειναν στην ιστορία  είναι στην πλειονότητα τους άνδρες ,  ενώ στο  δικό μας εργο συμμετέχουν μέχρι σήμερα στην πλειονότητα τους γυναίκες . Συμπέρασμα πρωτο η διαπαιδαγώγηση των παιδιών  θεωρείται ακόμα και σήμερα γυναικεία υπόθεση  και δεύτερον στις πατριαρχικές δομές δεν δημιουργούνται εύκολα ρωγμές δυστυχώς . Γι αυτό σήμερα θα θυμηθώ μερικες από τις παραγκονισμενες ελληνιδες  γυναικες παιδαγωγους που άλλαξαν με το έργο τους την ιστορία της παιδαγωγικης στην Ελ...

                                                  Βιβλια χωρίς λόγια ή silent books. Στα βιβλία χωρίς λόγια οι εικονογράφοι είναι παράλληλα και «συγγραφείς» ,αφού στην ουσία αφηγούνται μια ιστορία μόνο με εικόνες. Τα βιβλία χωρίς λόγια συνδυάζουν ιδιότητες που συνήθως δεν διακρίνουν τα βιβλία με λόγια, όπως η μεγάλη προσαρμοστικότητα, δηλαδή το γεγονός πως μπορούν να ταιριάξουν σε όλους τους αναγνώστες και μάλιστα κάθε ηλικίας. Έπειτα είναι η αμεσότητά τους και το γεγονός πως δεν υπάρχει «σωστό και λάθος» στην ερμηνεία τους .  Η λογοκεντρική όμως αντίληψη που έχουμε διαμορφώσει ως πολιτισμός μας προκαλεί συνήθως αμηχανία στο να εμπιστευτούμε απολύτως αυτή την αφηγηματική οδό και να χαθούμε στον κόσμο που ξεδιπλώνεται μπροστ...

Ίσως το βιβλίο που έχω αγοράσει περισσότερες φόρες για δώρο σε φίλους της κόρης μου όταν ήταν 3- 4 ετών . Το έχουμε διαβάσει άπειρες φόρες πριν τον ύπνο και το έχω αντικαταστήσει 2 φόρες στην βιβλιοθήκη της τάξης μας γιατί έχει καταστραφεί...«κάτω από την γη», από τις εκδόσεις άγκυρα. Αν αναρωτήθηκες πότε τι βρίσκεται κάτω από την γη, τότε πρέπει οπωσδήποτε να διαβάσεις αυτό το βιβλίο....

Ιδιαίτερα αγαπητή σειρά βιβλίων  από εμάς τις εκπαιδευτικούς  με πλούσια εικονογράφηση και απλό κείμενο που εξοικειώνουν τα παιδιά με την καθημερινότητα- εκδόσεις Κέδρος. Η ποιότητα της γλωσσάς , η ακρίβεια και η φρεσκάδα της εικονογράφησης ξεχωρίζουν τα βιβλία της σειράς και την κάνουν κατάλληλη για παιδιά από 2,5 ως 6 χρόνων. Η σειρά φέρνει σε επαφή τα παιδιά με έννοιες βασικές γι' αυτά: τα στοιχεία της φύσης, τους τρόπους ζωής, τα σπορ, τις ώρες της ημέρας, την οικογένεια και διάφορες καθημερινές καταστάσεις.  Το μέγεθος του κειμένου και της γραμματοσειράς είναι ιδανικά για παιδιά του νηπιαγωγείου που ξεκινούν την ανάγνωση.

Γύρω στα 4 έτη είναι καλό να εισάγουμε βιβλία με ιστορίες που μιλάνε για την καθημερινότητα των παιδιών και των ανθρώπων σε άλλα μέρη του κόσμου. Στο βιβλίο "Αγαπημένοι μου φίλοι" από τις εκδόσεις Σαββάλα Η Κατερίνα από την Ελλάδα αλληλογραφεί με αγόρια και κορίτσια από την Ινδία, την Τανζανία, τη Νέα Ζηλανδία, το Τρινιντάντ και Τομπάγκο και την Ινδονησία. Μπορείτε να ανοίξετε τους φακέλους και να διάβασε τα γράμματα των παιδιών,  στα οποία μιλάνε για την οικογένειά τους, τα αγαπημένα τους φαγητά, τα ενδιαφέροντά τους, καθώς και τα έθιμα των χωρών τους. Ταυτόχρονα δίνεται μια ευκαιρία στα παιδιά να δουν  και να διαβάσουν έναν φάκελο αλληλογραφίας  και την δομή μιας επιστολής.

Αν κι εμείς οι παιδαγωγοί προτιμούμε βιβλία με ρεαλιστικές εικονογραφήσεις , ωστόσο αναζητούμε συχνά και τέτοια βιβλία ώστε να εκθέτουμε τα παιδιά στην ποικιλία της εικονογράφησης . Μέσα από την τέχνη του κολάζ του Ερικ Καρλ εκθέτουμε τα παιδιά στην ομορφιά της τέχνης από πολύ μικρή ηλικία . Γι αυτό τα βιβλία του Ερικ Καρλ είναι αναπόσπαστο μέρος της βιβλιοθήκης μας .

Το βιβλίο "Η ορχήστρα διηγείται: Τέσσερις εποχές σε μία μέρα" εκδόσεις Πατάκη,  ακολουθεί ένα κοριτσάκι, την Ισαβέλλα, η οποία παρέα με τον σκύλο της και την αγαπημένη της μηλιά, πηγαίνει μια εκδρομή.   Σε αυτή την εκδρομή, θα βιώσει τι προκαλεί η εναλλαγή των εποχών στη φύση . Σε κάθε σελίδα υπάρχει ένα Καλοηχο απόσπασμα 10'' από τις Τέσσερις εποχές του Βιβάλντι, ενός μουσικού έργου, που αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα προγραμματικής μουσικής, δηλαδή μουσικής που προκαλεί τη δημιουργία εικόνων στο μυαλό του ακροατή. Η εικονογράφηση, πολύχρωμη και καλοδουλεμένη, προσφέρει ευκαιρίες παρατήρησης μικρών λεπτομερειών.

Πρόσφατα αγοράσαμε  μια ενδιαφέρουσα σειρά παιδικών βιβλίων  για την βιβλιοθήκη της τάξης μας , με καθημερινές ιστορίες, ανθρώπινους ήρωες , ορθό και λιτό γραπτό λόγο και όμορφη εικονογράφηση ...Σας την προτείνω  (για όσους βαρέθηκαν να διαβάζουν την μικρή Δαναη ) .

Η μεγάλη δυσκολία που έχουμε εμείς οι παιδαγωγοί , αλλά και γονείς είναι να βρούμε βιβλία με περιεχόμενο ρεαλιστικό και πραγματικό και όχι φανταστικό. Με ήρωες καθημερινούς και ανθρωπινούς. Τα μικρά παιδιά που τώρα ξεκινάνε να γνωρίζουν την πραγματικότητα του κόσμου που τους περιβάλλει, δυσκολεύονται πολύ να ξεχωρίσουν την πραγματικότητα από την φαντασία. Γι ‘ αυτό είναι σημαντικό όταν επιλέγουμε βιβλία το περιεχόμενο τους να είναι όσο τον δυνατόν πιο πραγματικό και ρεαλιστ ικό.  Συνήθως απορρίπτουμε βιβλία με ήρωες ζώα που μιλάνε Επιλέγουμε βιβλία που αναφέρονται στην καθημερινότητα ή σε πραγματικά γεγονότα της ζωής. Οι νεράιδες, οι δράκοι και οι σούπερ ήρωες είναι κατασκευάσματα της ενήλικης φαντασίας και όχι ο πραγματικός κόσμος που καλείται το παιδί να γνωρίσει και να προσαρμοστεί. Χρειάζεται να δείξουμε στο παιδί με κάθε μας επιλογή όπως και μέσα από την επιλογή των βιβλίων ότι ο κόσμος που καλείται να ζήσει είναι όμορφος, καλός και αληθινός.... και ...